Thượng Nông là xã vùng sâu, vùng xa của huyện Na Hang. Khí hậu ở nơi đây quanh năm mát mẻ, đất đai màu mỡ, dòng suối Nặm Lòn cung cấp nước mát quanh năm cho những cánh đồng Đống Đa, Đống Đa 2, Nà Tà, Bản Khẻ, Bản Khoan, thiên nhiên đã tạo điều kiện cho vùng đất này có những đặc sản nổi tiếng. Một trong số đó phải nói đến là lúa Nếp Thượng Nông, giống lúa nếp truyền thống được trồng cấy qua nhiều thế hệ. Từ những hạt thóc nếp của địa phương đã làm nên những hạt gạo căng tròn, trắng ngần, thơm đặc trưng, dẻo quánh.

Người dân ở Thượng Nông, hầu hết nhà nào cũng trồng một ít lúa nếp để phục vụ nhu cầu của gia đình. Đến với bà con người Tày nơi đây vào những dịp lễ, tết chúng ta mới thấy được cái giá trị đem đến từ gạo nếp. Hình ảnh gia đình quây quần bên bếp lửa hồng với những nồi xôi, những chiếc bánh trưng thơm lừng, dẻo quánh, béo ngậy và đậm đà tình yêu thương đã trở thành một nét văn hoá của vùng sơn cước. Thấy được giá trị của lúa lúa nếp đem lại, bà con dần mở rộng diện tích để có thêm sản lượng phục vụ nhu cầu của mọi người ở các vùng lân cận. Cứ truyền nhau về thứ nếp đặc sản đó, đến nay lúa nếp Thượng Nông đã được nhiều người trong và ngoài tỉnh biết đến.

Sinh ra và lớn lên gắn bó với đồng đất của Thượng Nông, sau khi tốt nghiệp loại khá chuyên ngành Lâm Nghiệp, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, anh Hoàng Văn Núi được giữ lại công tác tại Trung tâm Giống cây trồng Thái Nguyên do Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên liên kết mở rộng. Tuy nhiên với những trăn trở muốn phát triển kinh tế gia đình từ chính quê hương, phát triển những sản phẩm đặc sản của địa phương anh Núi quyết định trở về quê nhà lập nghiệp mang theo khát vọng, hoài bão tuổi trẻ và trăn trở làm thế nào để phát triển được đặc sản của địa phương.

Nhận thức được tầm quan trọng và vai trò của Hợp tác xã trong việc phát triển kinh tế hộ gia đình, phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, đồng thời nhằm khắc phục những khó khăn trong việc phát triển lúa nếp của từng hộ gia đình, năm 2020 anh Hoàng Văn Núi đã vận động các hộ gia đình thành lập hợp tác xã (HTX) với mục tiêu hợp tác, mở rộng, phát triển và nâng cao được giá trị sản phẩm nông sản trong đó có lúa nếp được trồng tại xã Thượng Nông. Hợp tác xã Nông nghiệp Thượng Nông được thành lập với 08 thành viên với các ngành nghề hoạt động gồm: trồng lúa, sản xuất tinh bột và các sản phẩm từ tinh bột, chế biến bảo quản thuỷ sản và các sản phẩm từ thuỷ sản, sản xuất mỳ ống, mỳ sợi, chè Shan tuyết, măng khô và một số sản phẩm khác …

Anh Hoàng Văn Núi - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Thượng Nông cho biết: Muốn tạo ra sản phẩm gạo nếp ngon thì đầu tiên phải có vùng nguyên liệu chất lượng. Chính vì vậy hợp tác xã đã hợp tác, liên kết ký hợp đồng với 40 hộ gia đình trong xã trồng lúa nếp, trong đó Hợp tác xã đã hướng dẫn bà con áp dụng khoa học kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch bảo quản lúa; Lúa nếp sau khi thu hoạch được bảo quản phơi khô HTX sẽ thu mua tiêu thụ sản phẩm Lúa cho bà con. Nhờ thực hiện đúng quy trình chăm sóc và được bón phân hữu cơ sử dụng phân bón hữu cơ, sử dụng đúng quy trình của thuốc bảo vệ thực vật nên bông lúa đều, sai hạt và chất lượng tốt.

Diện tích sản xuất của HTX tương đối lớn và nằm trong vùng quy hoạch với trên 26 ha vùng nguyên liệu là điều kiện rất thuận lợi cho HTX đảm bảo ổn định nguyên liệu để đầu tư cơ sở chế biến. Hiện nay, HTX đã xây dựng cơ sở, nhà xưởng chế biến gạo tại thôn Đông Đa 2 - xã Thượng Nông với hệ thống máy xay xát, đóng gói, máy hút chân không, máy hàn miệng túi, máy in ngày sản xuất… Để sản phẩm Gạo nếp của xã Thượng Nông được nhiều người tiêu dùng biết đến, hiện nay HTX đã hoàn thiện hồ sơ trình Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa cho sản phẩm Gạo nếp Khẩu láng. Nhờ được đóng gói, bảo quản phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng nên việc tiêu thụ Gạo nếp Khẩu láng ngày càng được khách hàng tin cậy. Năm 2020, HTX đã tổ chức sản xuất được 2.500 túi gạo, năm 2021 dự kiến sẽ sản xuất được 4000 túi gạo (mỗi túi 2kg). Hiện nay, Hợp tác xã đang tập trung đẩy mạnh và phát triển thương hiệu sản phẩm, trong đó tập trung thực hiện tiêu chuẩn hóa sản phẩm đạt theo Bộ Tiêu chí đánh giá, phân hạng sản phẩm Chương trình OCOP và tham gia đánh giá, phân hạng công nhận sản phẩm OCOP năm 2021.

Sản phẩm Gạo nếp Khẩu Láng của HTX Nông nghiệp Thượng Nông

Trong thời gian tới HTX sẽ tập trung xây dựng liên kết tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm giữa HTX với các hộ sản xuất Lúa nếp trên địa bàn xã Thượng Nông, nâng cao sức mạnh cộng đồng, phát triển sản phẩm Gạo nếp Khẩu láng, đáp ứng các tiêu chí trong Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm”, góp phần xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã./.