Tại các xã phía Nam huyện Sơn Dương gồm: Trường Sinh, Hồng Lạc, Hào Phú, Tam Đa, Phú Lương... về mùa khô để đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ sinh hoạt cho nhân dân là khó khăn. Đồng chí Đỗ Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Trường Sinh khẳng định, xã có trên 1.100 hộ, qua rà soát có đến trên 600 hộ dân gặp khó khăn về nguồn nước sinh hoạt, tập trung nhiều nhất ở các thôn: Hưng Thịnh, Đồng Tâm, Phú Thọ 1, Phan Lương.
Anh Đỗ Văn Chiến, thôn Hưng Thịnh, xã Trường Sinh cho biết, nguồn nước sử dụng của gia đình lấy từ giếng đào, tuy nhiên những năm gần đây mực nước sông Lô hạ thấp kéo theo mực nước giếng cũng thấp. Theo anh Chiến, trước đây, đặt máy bơm nước bơm 2 - 3 tiếng đồng hồ vẫn thoải mái nhưng hiện tại chỉ chừng 15 - 20 phút là phải tắt vì giếng cạn. Nước giếng cạn đồng nghĩa với việc nguồn nước phục vụ sinh hoạt cho 5 khẩu của gia đình anh rất khó khăn.
Hồ Nhữ Khê, xã Nhữ Khê (Yên Sơn) được bảo vệ an toàn.
Ngay tại xã Thái Long, An Khang (TP Tuyên Quang) vào mùa khô, tình trạng các hộ dân sinh sống dọc theo bờ sông Lô luôn phải sống trong cảnh thiếu nước để phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Theo nhiều người dân thôn Hòa Bình, xã Thái Long từ tháng 12 đến tháng 4 sang năm sau là thời điểm nguồn nước giếng đào trong các hộ dân rất khan hiếm, phải tằn tiện trong sinh hoạt và sản xuất.
Nhận định của Ngành Khí tượng và Thủy văn tỉnh, xu hướng biến đổi nhiệt độ, không khí những năm gần đây có chiều hướng diễn biến phức tạp, mùa đông đang ấm dần, tình trạng nắng nóng có chiều hướng gia tăng; lượng và diện mưa có sự biến động lớn về không gian, thời gian, cường độ, hiện tượng mưa dầm trong vài thập kỷ gần đây ít khi xuất hiện hơn, mùa mưa thường xuất hiện muộn và kết thúc sớm... Biến đổi khí hậu đã và đang tác động xấu đến nguồn nước bao gồm cả nước mặt và nước ngầm.
Thực tế mực nước các sông, suối, trong đó có sông Lô - con sông lớn nhất chảy qua địa phận tỉnh ta nhiều năm gần đây vào mùa khô liên tục ghi nhận mực nước rất thấp. Ông Đoàn Văn Sáng, tổ 8, phường Nông Tiến (TP Tuyên Quang) chia sẻ, 3 năm trở lại đây mực nước sông Lô bị hạ thấp, gia đình làm nghề nuôi cá lồng trên sông đã phải neo đậu lồng, bè ra đến giữa dòng để đảm bảo an toàn cho cá.
Biến đổi khí hậu tác động đến an ninh, an toàn tài nguyên nước trong khi nhu cầu sử dụng nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất của người dân có xu hướng gia tăng.
Đảm bảo an ninh nguồn nước trước những biến đổi khí hậu, tỉnh đã phê duyệt và công bố danh mục 549 hồ, ao, đầm không được san, lấp. Trên cơ sở đó, tỉnh cũng chỉ đạo ngành Tài nguyên và Môi trường phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về việc bảo vệ nguồn nước đồng thời thực hiện các cơ chế, chính sách, đầu tư xây dựng các công trình cấp nước tập trung trên cơ sở đó tổ chức khai thác, sử dụng nước bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, bền vững. Tổng hợp của ngành chuyên môn, toàn tỉnh hiện có 142 công trình cấp nước tập trung được đầu tư xây dựng hoạt động bền vững.
Cùng với việc đầu tư xây dựng các công trình cấp nước tập trung, tỉnh khuyến khích trồng, bảo vệ và phát triển rừng, đặc biệt là diện tích rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ. Đây được coi là giải pháp mang tính dài hơi để bảo vệ nguồn tài nguyên nước và phòng, chống biến đổi khí hậu.
