Toàn cảnh tọa đàm
Theo các chuyên gia đánh giá các hồ chứa có nguồn nước sạch, chưa có nhiều hoạt động nuôi trồng thủy sản, ít bị tác động bởi nước thải sinh hoạt, chất thải chăn nuôi, hóa chất nông nghiệp và chất thải, hóa chất của nhà máy công nghiệp nên thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản, tạo ra các sản phẩm sạch, chất lượng cao. Nhằm quản lý và khuyến khích phát triển nuôi cá lồng trên sông, hồ; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trên lưu vực sông, hồ chứa cùng các thành phần kinh tế trong và ngoài tỉnh đầu tư vào lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, một số chính sách đã được ban hành như: Hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản hàng hóa; sản phẩm OCOP (Nghị quyết 03/2021/NQ - HĐND), ưu tiên bố trí kinh phí khuyến ngư cho mô hình nuôi lồng, bè trên sông, hồ. Do đó, trong những năm qua nghề nuôi cá trong lồng, bè đã có những chuyển biến mạnh mẽ, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao đời sống nhân dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương.
Tỉnh Tuyên Quang có trên 12.000 ha mặt nước có khả năng nuôi trồng thủy sản, trong đó có trên 8.000 ha diện tích mặt nước hồ chứa thủy điện, ngoài ra còn có 503 hồ chứa vừa và nhỏ (có diện tích từ 0,3 ha đến 50 ha), là tiềm năng mặt nước lớn để phát triển nghề nuôi cá. Đặc biệt, với khu hệ cá trên sông phong phú và đa dạng, trong đó có các loài cá đặc sản có giá trị kinh tế cao (cá Rầm xanh, cá Anh vũ, cá Chiên, cá Lăng, cá Bỗng). Sản lượng thủy sản toàn tỉnh năm 2021 đạt 10.091 tấn, giá trị sản xuất thủy sản năm 2021 đạt 322 tỷ đồng (theo giá so sánh năm 2010) trong đó sản lượng nuôi trồng, khai thác thủy sản tại hồ chứa 1.475 tấn, chiếm khoảng 15% tổng sản lượng toàn tỉnh.
Những năm vừa qua nuôi trồng thủy sản theo hướng hàng hóa tập trung, bảo vệ môi trường, gia tăng giá trị bắt đầu được người dân trên địa bàn tỉnh quan tâm thực hiện, liên kết trong nuôi trồng, chế biến tiêu thụ sản phẩm dần hình thành đầu mối là doanh nghiệp, Hợp tác xã. Thông qua hợp tác, liên kết sản xuất giữa doanh nghiệp với tổ nhóm nuôi trồng thủy sản và các hình thức liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, quy mô sản xuất được mở rộng, các hộ nuôi trồng thủy sản nhỏ lẻ được cập nhật, phổ biến kiến thức, kinh nghiệm nuôi thủy sản từ đó nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy, phương thức canh tác góp phần tăng thu nhập, giải quyết vấn đề đầu ra cho các sản phẩm thủy sản.
Phát biểu tại buổi toạ đàm, bà Hạ Thuý Hạnh - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho rằng: Mặc dù đã và đang đạt được những kết quả nhất định, thực tiễn sản xuất cho thấy, nghề nuôi cá lồng bè vẫn còn những khó khăn, tồn tại trong công tác quy hoạch, tổ chức sản xuất, việc áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, chất lượng đầu vào con giống, vấn đề thức ăn và môi trường, việc liên kết mở rộng thị trường tiêu thụ... đòi hỏi các cơ quan quản lý chuyên ngành và các địa phương phải cùng nhau bàn bạc nhằm đưa ra các giải pháp phù hợp và hiệu quả để phát triển bền vững nghề nuôi cá lồng trên sông, hồ.
Ông Nguyễn Xuân Hùng, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết: Phát huy lợi thế, tiềm năng diện tích mặt nước sông, hồ thủy điện để đẩy mạnh phát triển nuôi trồng, trong những năm qua, hoạt động nuôi trồng thủy sản lồng bè trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang phát triển cả về số lượng và chất lượng; việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật về giống, kỹ thuật, nuôi có kiểm soát, bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản được quan tâm thực hiện; việc liên kết theo chuỗi dần hình thành, góp phần gia tăng giá trị sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn.
Tính đến tháng 9/2022, tổng số lồng nuôi toàn tỉnh là 2.255 lồng, trong đó trên hồ thủy điện là 1.700 lồng, trên sông là 555 lồng. Tỷ lệ lồng nuôi cá đặc sản, cá có giá trị kinh tế cao chiếm 50% tổng số lồng. Sản lượng thủy sản toàn tỉnh năm 2021 đạt 10.091 tấn, trong đó sản lượng nuôi trồng thủy sản lồng bè 2.000 tấn. Việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm, sản xuất theo tiêu chuẩn, quảng bá, xúc tiến thương mại bước đầu đã được các các doanh nghiệp, các HTX quan tâm thực hiện. Trên địa bàn tỉnh đã có 15 sản phẩm được công nhận, xếp hạng OCOP (trong đó có 12 sản phẩm 3 sao, 3 sản phẩm 4 sao); 02 sản phẩm được chứng nhận nhãn hiệu, đó là “Cá Chiên đặc sản Thái Hòa” của Hợp tác xã Sản xuất - Kinh doanh cá đặc sản Thái Hòa và “Cá Lăng hồ thủy điện Tuyên Quang” của công ty TNHH Lâm sản và Dịch vụ Long Giang; có 11 cơ sở được chứng nhận VietGAHP.
Các đại biểu thăm mô hình nuôi cá trên lòng hồ của công ty TNHH MTV Thủy sản Nhật Nam
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã tập chung trao đổi, thảo luận về chính sách hỗ trợ phát triển nuôi trồng thủy sản trên sông, hồ; giải pháp khoa học công nghệ (như quy trình nuôi, con giống, thức ăn và phòng chống dịch bệnh); vấn đề quy hoạch, quản lý và tổ chức sản xuất nghề nuôi cá lồng bè tại các địa phương; vấn đề liên kết, tiêu thụ sản phẩm, xúc tiến thương mại và phát triển thị trường…
Trong khuôn khổ của toạ đàm, các đại biểu đã đi thăm quan mô hình nuôi cá lồng trên hồ của công ty TNHH MTV thủy sản Nhật Nam và mô hình nuôi cá đặc sản tại HTX Làng Chài, tổ 6 bến Thủy, thị trấn Na Hang, huyện Na Hang.