Từ bao đời, người dân xã Hồng Thái đã trèo lên những bậc thang gỗ, thang tre để hái từng búp chè Shan tuyết. Chè sau khi hái được mang về sao khô thủ công trên bếp lửa, qua đôi tay khéo léo của các thế hệ người dân. Mỗi búp chè khô giữ nguyên hương thơm dịu mát, màu nước vàng óng ánh như mật ong, khi uống có vị tiền chát hậu ngọt mang đến cho người thưởng thức cảm giác nhẹ nhàng, khoan khoái, hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ của núi rừng đại ngàn Na Hang.
Người dân đang thu hái chè Shan Tuyết Hồng Thái
Nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm đặc sản địa phương, năm 2018, Hợp tác xã Sơn Trà tại xã Hồng Thái, huyện Na Hang đã được thành lập với 8 thành viên, quản lý và tổ chức sản xuất, chế biến chè Shan tuyết trên diện tích 64 ha, trong đó có 29 ha chè cổ thụ hơn 100 năm tuổi. Đến nay, Hợp tác xã đã phát triển lên 20 thành viên, vùng nguyên liệu được quản lý theo quy trình canh tác đạt chuẩn hữu cơ Quốc gia, đảm bảo chất lượng sản phẩm ngay từ khâu thu hái và phân loại.
Từ ngày thành lập, Hợp tác xã Sơn Trà không ngừng mở rộng quy mô vùng nguyên liệu, đầu tư vào cơ sở hạ tầng chế biến và trang thiết bị hiện đại. Việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất như: đốn tỉa, tạo tán và chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật, từ đó năng suất và chất lượng chè ngày càng được cải thiện rõ rệt.
Ngoài vùng nguyên liệu tại xã Hồng Thái, Hợp tác xã còn liên kết thu mua chè búp tươi từ các xã Sơn Phú, Sinh Long với tổng diện tích trên 130 ha, tạo công ăn việc làm và tăng thu nhập cho nhiều người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Năm 2022, vùng nguyên liệu chè Shan tuyết của Hợp tác xã được cấp giấy chứng nhận đạt Tiêu chuẩn Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam. Đến năm 2023, vùng trồng chè đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường EU và cơ sở sản xuất được cấp chứng nhận ISO 22000:2018 về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
Thời gian qua, Hợp tác xã luôn chú trọng xây dựng thương hiệu cho sản phẩm chè Shan tuyết Hồng Thái và đã đạt nhiều thành tựu nổi bật, như: Sản phẩm này từng được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chọn làm quà tặng Thủ tướng Malaysia vào năm 2019. Năm 2020, chè Shan tuyết Hồng Thái được vinh danh Thương hiệu Vàng Nông nghiệp Việt Nam và đạt chứng nhận OCOP 4 sao. Năm 2021, sản phẩm được đăng ký nhãn hiệu “Chè Shan Tuyết H-Thái” bởi Cục Sở hữu trí tuệ. Năm 2022, thương hiệu này nằm trong top 50 Thương hiệu - Nhãn hiệu nổi tiếng Châu Á - Thái Bình Dương. Đặc biệt, năm 2024, sản phẩm được công nhận là sản phẩm Công nghiệp Nông thôn tiêu biểu cấp khu vực và đang được đề xuất đánh giá là sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia.
Ngô Tuyết Nhung, Chi cục Phát triển nông thôn.